Jonge Dryas :: doorloper wereldgeschiedenis

Bron: climategate

3 Hoe werden selectieve jager-verzamelaars boer in de Vruchtbare Sikkel?

De directe aanleiding om over te gaan naar de domesticatie van planten en dieren kunnen we toeschrijven aan de Jonge Dryas, een laatste erg koude periode ca. 11000-9500 v.Chr. Deze koude periode had een overvloed van koud smeltwater aangevoerd naar de noordelijke Atlantische Oceaan waardoor de golfstroom tijdelijk wegviel en de atmosfeer sterk afkoelde. Voor de Vruchtbare Sikkel betekende dit een periode van droogte waardoor de selectieve jager-verzamelaar een tekort had aan zijn favoriete voedsel.

De selectieve jager-verzamelaar loste dit op door de wilde granen die nog beschikbaar waren intensief te gaan verzamelen. Bovendien werd een graanmutant - die ontstond ten tijde van de Jonge Dryas - bevorderd. Bij deze graanmutant bleven de graankorrels steviger in de aren zitten, zodat de waardevolle graankorrels tijdens het transport niet verloren zouden gaan. Zonder tussenkomst van de mens had deze graanmutant in de natuur geen kans op overleven. Toch verloor men onderweg soms graankorrels. Wanneer men zag dat hier opnieuw granen begonnen te groeien ontstond het idee om deze zelf te zaaien. De oudste sporen hiervan dateren van ca. 8500 v.Chr.

3.1 "Natuurlijke" selectie van dieren?

De domesticatie van het dier kwam in diezelfde periode tot stand via een evolutie vanuit de selectieve jacht. Om overbejaging van gegeerde soorten tegen te gaan, doodde de selectieve jager-verzamelaar geen jonge of drachtige dieren. Bovendien werd de verspreiding van de dieren ingeperkt door ze in een gesloten regio te houden door middel van (natuurlijke) afbakening. Geleidelijk aan deed de selectieve jager-verzamelaar aan "natuurlijke selectie" door de minst gunstige dieren te doden en de meest gunstige soortgenoten te laten leven. Deze dieren werden na verloop van tijd zelfs uit de kudde geïsoleerd, waardoor hun overlevingskansen toenamen. Wanneer de mens uiteindelijk de voedselvoorziening en bescherming van deze geïsoleerde dieren op zich nam en de voortplanting van deze dieren controleerde (door ze bv. te verplaatsen), waren deze dieren binnen enkele generaties volledig afhankelijk van de mens. We kunnen vanaf dan echt spreken over domesticatie. De oudste sporen van gedomesticeerde schapen en geiten dateren van ca. 8500 v.Chr. uit het Zagrosgebergte.